नेपालमै नमुना च्याउखेती गर्दै आएको रुपन्देहीको कञ्चन गाउँपालिका–१, गजेडीमा रहेको स्पिन्जर च्याउ फर्ममा सोलारबाट च्याउ सुकाउने प्रविधि (सोलार ड्रायर) भित्रिएको छ । सिजनको बेला उत्पादित च्याउलाई सुकुटीको रुपमा भण्डारण गरी बेमौसममा बिक्री गर्न लागि यस्तो प्रविधि भित्र्याइएको हो ।

स्पिन्जर च्याउ फर्मका सञ्चालक गंगाधर शर्माका अनुसार अहिले मिडियम साइजको मेसिन ल्याइएको हो । कुल १ लाख १० हजार रुपैयाँ पर्ने उक्त प्रविधिका लागि पोस्ट हार्भेस्ट व्यवस्थापन निर्देशनालयको ८५ प्रतिशत अनुदान छ ।

च्याउ घाममा सुकाउँदै आएका शर्माले ड्रायरमा सुकाउँदा च्याउको गुणस्तर बढ्ने, खेर नजाने, अन्य समयमा भन्दा छिटो सुक्ने र स्वाद नै फरक पर्ने बताए । मेसिनमा एक दिनमा २० किलोसम्म च्याउ सुकाउन सकिन्छ ।

२०६८ सालबाट च्याउखेतीमा लागेका शर्माले २०७० सालदेखि स्पिन्जर च्याउ फर्म सञ्चालनमा ल्याएका हुन । राष्ट्रपति उत्कृष्ठ कृषक सम्मानसमेत प्राप्त गरिसकेका शर्माको पूरै परिवार च्याउखेतीमा लागेको छ । बेमौसममा समेत मिल्की च्याउ उत्पादन गर्ने स्पिन्जर यो क्षेत्रकै पहिलो फर्म हो ।

शर्माले वार्षिक १८–१९ लाख रुपैयाँको च्याउको कारोबार गर्दै आएका छन् । ‘च्याउमा ४० प्रतिशत नाफा हुन्छ,’ उनले भने । यसअनुसार उनको वार्षिक आम्दानी कम्तीमा ८ लाख हुन्छ ।
नाफा बढ्दै गएपछि शर्माले च्याउको फर्म विस्तार गर्ने योजना बनाएका छन् । ‘वार्षिक एक करोड रुपैयाँबराबरको कारोबार गर्ने गरी अबको दुई वर्षभित्रमा फर्म विस्तार गर्छु,’ उनले भने ।
उनले अहिले आठवटा टनेलमा मिल्की र कन्ने च्याउखेती गर्दै आएका छन् । व्यवसाय विस्तारका लागि थप ३० वटा टनेल बनाउने तयारी उनी छन् ।

यसअघि रुपन्देहीमा पहिलोपटक जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले ‘प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना’अन्तर्गत च्याउको बल बनाउने मेसिन प्रदान गरेको थियो । कृषि कार्यालयको एक लाख ६५ हजार र फर्मको एक लाख ६५ हजार गरी तीन लाख ३० हजार रुपैयाँ लागतमा उक्त मेसिन ल्याइएको हो । स्पिन्जर च्याउ फर्मका प्रबन्धक राजन शर्माका अनुसार एक मिनेटमा चारवटा सम्म च्याउको बल बनाउन सकिने क्षमता रहेको यो मेसिनबाट सही अनुपातमा बीउ राख्नुका साथै कार्य सम्पादनमा समेत सरलता आउने गर्छ ।

प्रकाशित समय १८:४८ बजे